چگونه دارایی زنده بیافرینیم

در سرمایه‌گذاری، همیشه مرزی ناپیدا میان «دارایی» و «سرمایه» وجود داشته است؛ یکی جسم دارد و دیگری جریان. زمین، ساختمان و برج‌های مسکونی برای دهه‌ها فقط به عنوان ظرفی برای حفظ سرمایه دیده می‌شدند، نه منبعی برای خلق آن. اما اکنون، در دنیایی که تجربه و خدمات، جایگزین مالکیتِ صرف شده‌اند، دارایی دیگر چیزی نیست که فقط داشته باشی؛ دارایی باید کار کند، جریان بسازد و بازتولید کند.

از دیرباز و به ویژه در فرهنگ اقتصادی ما ایرانیان، املاک، مأمنی برای نگهداری سرمایه بوده است. زمین و خانه، گاه پشت قبالۀ نوعروسان شده و گاه خزانۀ نگهداری از حاصل دسترنج یک خانواده، که با گذشت زمان یا با خرید و فروش، ارزش مالی بالاتری پیدا می‌کند. اما در چند سال اخیر دیگر شاهد رونق‌‎های پلکانی زمین و مسکن در کشورمان نیستیم و رکود بر این بازار سایه افکنده است. در ظرفی بزرگتر اما، یک جابه‌جایی بنیادین هم رخ داده است؛ دارایی دیگر تنها «وسیلهٔ نگهداری ثروت» نیست، بلکه می‌تواند «منبع جریان درآمد» باشد، به این شرط که مدیریت شود، سرویس‌دهی کند و از دل تجربهٔ ساکنانش، درآمد تولید کند.

این تحول که در اقتصادهای پیشرفته با عناوینی چون Real Estate as a Service یا Asset-as-a-Service شناخته می‌شود، دقیقاً همان فرآیندی است که در مدل توسعه و بهره‌برداری هتل‌‎برج‌ها به صورت بومی و عملیاتی در ایران در حال پیاده‌سازی است. اما چطور یک ملک به «دارایی زنده» بدل می‌شود؟ آیا می‌‎توان چشم‌‎اندازی برای این مسیر ترسیم کرد و در نهایت نسخه‌ای پیچید که چنین دستاوردی را بازتولید کند؟ پاسخ، در سه محور کسب‌وکار، تجربه و ساختار مالی نهفته است.