توسعه بر مدار مسئولیت

در دهه‌های اخیر، تلاش اندیشمندان مختلف بر آن تمرکز یافته که یاد بگیریم میان رشد و مسئولیت تعادل برقرار کنیم. دیگر نمی‌توان از توسعه سخن گفت، بی‌آن‌که به اثرات زیست‌محیطی، اجتماعی و مدیریتی آن اندیشید. در بازار املاک نیز این تغییر نگاه در حال ریشه دواندن است. پروژه‌هایی که روزی فقط به فروش و بازگشت سریع سرمایه می‌اندیشیدند، امروز باید پاسخ دهند چه چیزی برای ماندگاری ساخته‌اند؟

وقتی از توسعهٔ مسئولانه سخن می‌گوییم، اغلب تصویری آرمانی در ذهن نقش می‌بندد: ساختمان‌هایی سبز، ساکنانی شاد و مدیریتی شفاف. اما واقعیت معمولِ بازار چیز دیگری است؛ پروژه‌هایی که شعار پایداری می‌دهند اما در عمل به همان چرخهٔ داغِ فروش و فرار سرمایه بازمی‌گردند. در ایران به‌ویژه، مجموعه‌ای از اهرم‌ها مانند نوسانات اقتصادی، ضعف ساختارهای حقوقی و رویکرد سنتی در صنایع مالی، دست به‌دست هم داده‌اند تا پایداری اغلب به یک پوشش تبلیغاتی تبدیل شود. پرسش این است که آیا می‌توان از شعار عبور کرد و توسعهٔ مسئولانه را به یک ابزار اقتصادیِ واقعی تبدیل کرد؟ پاسخ منفی نیست، اما دستیابی به آن مشروط و پُر مشقت است.