زبان فضا و تجربه
طراحی معماری، پیش از آنکه فرم و سازه باشد، یک زبان است، زبانی که با بافت، نور یا فضا سخن میگوید. هر ساختمان، چیزی را روایت میکند: گاهی شکوه، گاهی آرامش، یا حتی بیتفاوتی. اما در روزگار ما، معماری دیگر صرفاً هنر طراحی نیست، بلکه بخشی از راهبرد برند است؛ ابزار شکلدهی به تجربه و حافظه. آنچه امروز از یک فضا به یاد میماند، نه فقط نمای آن، بلکه احساسی است که در درونش جاری است.
میگویند در دنیای معاصر، برندی که میخواهد در سبک زندگی و ساختمان، لوکس باشد، باید در سکوت معماری خود حرف بزند. شاید لوکس بودن دیگر در طلا و مرمر خلاصه نشده و در «نسبت میان فضا و انسان» تعریف شود. همان نسبتهای نامرئی که تعیین میکند نور از کدام سو به اتاق بتابد، مسیر حرکت در لابی چگونه باشد و هر جزئی از ساختمان چگونه حس آرامش یا اعتبار را القا کند. این همان نقطهای است که معماری از جسم به معنا تبدیل میشود، معنایی که محورش تجربه است.
کاپفرر، لوکسگرایی را بیان هویت خلاق و شوق ذاتی یک برند برای آفرینش برشمرده و میگوید آن چیزی که برندهای لوکس بر روی آن تاکید دارند «هویت» است. برند لوکس منحصربهفرد بودن را نشان داده و ترجیح میدهد به هویت خود وفادار بماند تا اینکه هر لحظه در فکر غلبه بر رقیب و داشتن مزیت رقابتی باشد. (استراتژی لوکسگرایی؛ ژان نوئل کاپفرر و وینسنت باستین، ۲۰۰۹). هویت، بیانگر ویژگیهای ملموس و ناملموس برند است؛ ویژگیهایی که با آنها، برند همانی است که هست و بدون آنها دیگر خودش نیست. هویت در ریشهها و میراث برند نهفته است و از ژنهای آن شکل گرفته و به تعبیری، یک منشور است که میشود دنیا را از پشت آن نگریست.
مدل پیشنهادی کاپفرر موسوم به «منشور هویت برند» ابعاد نمادین برند را به وجوه اساسی تجزیه کرده و رابطهٔ میان آنها را برقرار میکند. یک برند لوکس چیزی به نام «شخصیت برند» و «پیکرهٔ برند» را از خود بروز میدهد. پیکرهٔ برند مجموعهای از کدها، نشانهها، حرکات، رنگها و رفتارهاست که او را از دیگران متمایز میکند. هرچه محصول، عملکرد سمبلیک و فرهنگی، اجتماعی بیشتری داشته باشد، اهمیت تصویر غیرکلامی برند افزایش مییابد. شخصیت برند هم درست مانند موجودی زنده، صفات و رفتارهای انسانی است که برند را با آن توصیف میکنند.
حال میتوان گفت که معماری یکی از مهمترین مولفان این ابعاد نمادین برند است. معماران میتوانند با درکی درست از ترجمان تجربه به معنا، با خطوط خود، بخشی مهم از ژنتیک، کدها، نشانهها و حرکات را در یک بنا شکل دهند تا آن سازه نقش خود را در منشور هویت برند، به بهترین شیوه ایفا کند.




